O metodzie
Niniejsza metoda polega na zajęciu się całą osobą, a nie tylko mięśniem, narządem, czy stawem w odosobnieniu, opiera się na słuchaniu ciała. Jej celem jest ustanowienie zindywidualizowanego leczenia, by pozwolić ciału realizować swój potencjał przy jednoczesnej akceptacji jego ograniczeń. Na tej zasadzie opierają się założenia Fascial Manipulation – manipulacji powięzi, innowacyjnej metody leczenia stworzonej przez Luigiego Stecco.
Co oznacza manipulacja powięzi?
Fascial Manipulation przesuwa uwagę terapeuty z leczenia skutków z powrotem na leczenie przyczyny. Podejście to różni się od medycyny klasycznej, w której gdy dany narząd daje objawy, to tylko on poddawany jest badaniu. Gdy określony obszar układu mięśniowo-szkieletowego daje objawy, to sprawdza się tylko ten wyodrębniony rejon (często nawet go nie dotykając).
W moim podejściu uznaję wagę równowagi fizjologicznej całego systemu. Badam powiązania występujące na poziomie całego układu mięśniowo-szkieletowego, jak i na poziomie całego układu trzewnego oraz powiązania pomiędzy tymi dwoma systemami; koryguję przyczyny zaburzenia równowagi aby tym samym pozwolić całemu systemowi wrócić do jego fizjologicznej równowagi. Mając na uwadze cel, jakim jest poprawienie jakości życia pacjenta, zachowuję otwarty umysł i podejście wielo-przyczynowe, tj. dostrzegam wartość słuchania pacjenta jak i wsłuchiwania się w sygnały płynące z jego ciała. Często niewielka liczba dobrze nacelowanych sesji pozwala rozwiązać problem, który ciągnął się latami.
Co jest w niej nowego?
Siła manipulacji powięzi leży w uznaniu powięzi jako koordynatora ruchu. Różni się to od podejścia stosowanego w klasycznych metodach terapii. Powięź jest w rzeczywistości błoną zdolną koordynować wszystkie zmienne występujące w danym ruchu; przez długi czas nie rozumiano jednak jej roli. Uważano, że to układ nerwowy niepodzielnie steruje działaniem mięśni. Taka niekompletna analiza jednostek zawiadujących ruchem doprowadziła do nakierowania praktyki klinicznej wyłącznie na leczenie skutków, bólu jako choroby, którą trzeba pokonać przy pomocy leków wpływających na jego odczuwanie.
Fascial Manipulation różni się pod tym względem i życzliwie odnosi się do bólu; wykorzystuje go, żeby zrozumieć, jak szukać przyczyny dysfunkcji i jak ją rozwiązać. Powięź jest łącznikiem pomiędzy układem narządowym a mięśniowo-szkieletowym, w pojęciu anatomicznym a co więcej również fizjologicznym. Dzięki temu możemy badać powiązania pomiędzy różnymi patologiami występującymi u pacjenta i stosować zindywidualizowane leczenie pozwalające całemu systemowi odzyskać fizjologiczną równowagę.
Dlaczego warto wspierać podejście niefarmakologiczne?
Ból jest ważnym sygnałem i zaletą z punktu widzenia terapeutycznego; przy pomocy bólu układ informuje nas o ograniczeniach naszego ciała, pozwalając tym samym ciału zachować jego integralność. Jeśli lekami przeciwbólowymi zagłuszymy ból, „krzyk o pomoc” wysyłany przez nasze ciało, to szkodliwe ruchy nie zostaną wyhamowane a to z kolei spowoduje zaburzenie koordynacji stawowej i wzrost ryzyka urazu w owym stawie. Terapeuta powięziowy posługuje się bólem jako narzędziem diagnostycznym, a gdy już zrozumie przyczynę występującą w obrębie powięzi, opracowuje ją tak, by zapobiec urazowi i znormalizować funkcję mięśni; łagodzi w ten sposób dolegliwości bólowe i przeciwdziała ich powrotowi.
Jak ustala się sposób leczenia?
W podejściu terapeutycznym Fascial Manipulation wykorzystuje się obecność szczególnych punktów, które są w stanie wywoływać ból i zaburzać równowagę. Nazywa się je „centrami koordynacji”. Owe centra koordynacji – położone z dala od miejsca występowania bólu – to miejsca, gdzie zbiegają się normalne (tudzież „fizjologiczne”) napięcia powięziowe. Gdy te napięcia staną się niefizjologiczne („zagęszczenia”), mogą stać się przyczyną dolegliwości bólowych. Z tego względu znalazły się w centrum powięziowego postępowania terapeutycznego. Sesje odbywają się zwykle w cotygodniowych odstępach czasu; składają się na nie następujące kroki:
- Zbieranie danych – aktywne słuchanie pacjenta, łącznie z jego historią kliniczną, śledzenie rozwoju aktualnie występujących patologii; zmniejszenie dolegliwości bólowych podczas terapii oraz rozwój symptomatologii między jedną sesją a następną.
- Hipoteza dotycząca planu działania – terapeuta powięziowy stawia sobie konkretny cel i podejmuje decyzję na temat terapii do przeprowadzenia, łącznie z punktami, na których się skupi. Zakomunikowanie powyższego pacjentowi sprzyja ustanowieniu dobrej współpracy.
- Badanie ruchowe – ortopedyczne testy kliniczne pozwalający stwierdzić ewentualne deficyty mięśniowe i ograniczenia ruchomości;
- Badanie palpacyjne – aby zidentyfikować i zdefiniować „zagęszczenia” w obrębie centrów koordynacji;
- Leczenie
Na czym polega leczenie?
Leczenie polega na intensywnym pocieraniu wybranych punktów na ciele pacjenta. Poprzez głębokie tarcie zmieniamy konsystencję powięzi i prowokujemy organizm do zmian w jej składzie. Przywracamy elastyczność powięzi i jej swobodny ślizg po mięśniach. Powraca prawidłowa siła, zmniejsza się ból.
Bezpośrednio po terapii ból w miejscu dającym symptomy często ulega znacznemu zmniejszeniu, zwykle też zwiększa się zakres ruchu stawu jak i siła mięśniowa. Po kilku minutach rozpoczyna się faza odczynowego stanu zapalnego, który wzmaga przebudowę powięzi. Ten etap – niezbędny dla osiągnięcia końcowego celu jakim jest zrównoważenie systemu – może potrwać do 48 godzin. Liczba wizyt zależy od złożoności problemu oraz zdolności pacjenta do zdrowienia.
Jakiego typu zaburzenia równowagi można leczyć przy pomocy manipulacji powięzi?
Różne rodzaje zaburzenia równowagi można leczyć przy pomocy manipulacji powięzi. Są to m.in:
- przewlekłe bóle kręgosłupa i narządu ruchu
- Wszelkie bóle stawowe
- chroniczne bóle głowy
- korekcja wad postawy
- Ostre dolegliwości bólowe
- Problematyczne blizny
- rwa kulszowa, udowa, ramienna
- zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych
- nadmierny stres i napięcie
- rehabilitacja pourazowa i pooperacyjna
- sztywność ciała i ograniczona ruchomość
- brak energii i szybkie pojawianie uczucia zmęczenia
- zaburzenia internistyczne takie jak np: kłopoty z przełykaniem (dysfagia), wrażenie ściskania w klatce piersiowej, tachykardia, astma, zapalenie żołądka i przełyku, zaparcia, wzdęcia, zapalenia pęcherza, pochwica i bolesne miesiączkowanie, choroby krążenia, obrzęk, zapalenie skóry i wiele innych.
Czego unikać po terapii?
Ponieważ poprzez tarcie powodujemy lokalny stan zapalny i chcemy wykorzystać go do pozytywnych przemian w powięzi lepiej unikać leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Jeśli ból zmusza nas do farmakoterapii najlepiej zastosować leki na bazie paracetamolu.
Przez pierwsze pięć dni należy unikać forsowania się przez nadmierną aktywność fizyczną. Sportowcy przez 2-5 dni powinni zrezygnować z treningu.